سیر صعودی قیمت برنج داخلی در بازار

به گزارش بلاغ، برنج یکی از کالا‌های استراتژیک در کشور است که هر سال علاوه بر تولید حدود ۲ میلیون تنی در داخل کشور، بیش از یک میلیون تن هم از طریق واردات تامین می‌شود. اما آیا امکان خودکفایی در تولید برنج وجود دارد؟

قیمت برنج از ابتدای سال تاکنون چندین نوبت افزایش داشته است بطوریکه شالیکاران مناطق شمالی کشور در زمان برداشت، این کالا را با قیمت هر کیلو ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان عرضه کردند، اما با گذشت ۵ ماه از زمان برداشت قیمت‌ها همچنان سیر صعودی دارد و این کالا در بازار به حدود ۸۰ هزار تومان رسیده است.

 حسنی دبیرکل بنکداران مواد غذایی یکی از عوامل گرانی برنج را خشکسالی و کمبود تولید عنوان کرد و افزود: متاسفانه دلالان با دپو کردن برنج به التهاب بازار دامن زدند.

وی با انتقاد از سیاست ممنوعیت توزیع برنج وارداتی در زمان کشت گفت: امروزه میزان عرضه و تقاضا قیمت برنج را تعیین می‌کند، با توزیع مداوم برنج وارداتی حتی در زمان کشت می‌توان از افزایش بی‌رویه نرخ‌ها جلوگیری کند.

سیف مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی وزارت جهاد کشاورزی در این باره گفت: امسال واردات برنج خارجی بیش از ۳۰ درصد افزایش داشته و هیچ گونه کمبودی نداریم. از ابتدای بهمن تاکنون برنج وارداتی با نرخ مصوب در بازار توزیع می‌شود و تا پایان ماره مبارک رمضان ادامه دارد.

سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی هم با اشاره به خشکسالی و کمبود ۲۰ درصدی تولید گفت: استان‌های شمالی مانند گیلان، مازندران و گلستان تامین کننده برنج کشور هستند و امسال حدود ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تن برنج در کشور تولید شده است.

وی اظهار امیدواری کرد که در سال آینده استان‌های شمالی کشور بتوانند کمبود و نیاز مصرف حدود ۳ میلیونی تنی برنج کشور را تامین کنند.

حسن حنان عضو هیأت مدیره، قائم مقام مدیرعامل و معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی در نامه‌ای که در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۴۰۰ منتشر کرد از افزایش رسمی قیمت برنج‌های وارداتی توسط دولت و در راستای اجرای دستور وزیر جهاد کشاورزی خبر داده است.

در متن این نامه با موضوع نرخ فروش برنج هندی و پاکستانی که در تاریخ ۲۳ بهمن ماه ۱۴۰۰ منتشر شده، آمده است: حسب تصمیمات متخذه در جلسه قرارگاه امنیت غذایی و در راستای اجرای دستور مقام عالی وزارت، نرخ فروش اقلام برنج هندی ۱۱۲۱ و پاکستانی ذخایر راهبردی به شرح ذیل اصلاح و از تاریخ ۱۴ بهمن ماه ۱۴۰۰ اجرایی شده است.

بر اساس این نامه شرکت بازرگانی دولتی ایران قیمت مصرف‌کننده برنج هندی ۱۱۲۱ را به کیلویی ۲۴۰ هزار ریال و قیمت برنج پاکستانی را به ۲۵۰ هزار ریال افزایش داده است. پیش از قیمت برنج هندی ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت برنج پاکستانی ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان بود.

براساس گزارش مرکز آمار ایران، مصرف سرانه برای هر ایرانی ۳۵ کیلوگرم محاسبه شده که با توجه به جمعیت ۸۳ میلیون نفری، نیاز مصرفی برنج کشور ۲.۹ تا سه میلیون تن است که از این میان ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار تن آن در کشور تولید می‌شود و بنابر شرایط خشکسالی حدود ۷۵۰ هزار تا یک میلیون تن نیز واردات برنج داریم. میزان سطح زیر کشت برنج نیز ۵۲۰ تا ۶۲۰ هزار هکتار اعلام شده است.

ایران در ۱۵ سال گذشته تلاش کرده همواره در زمینه تولید برنج به خودکفایی برسد به طوری که در سال ۸۴ و سکانداری محمدرضا اسکندری بر وزارت جهاد کشاورزی وعده خودکفایی برنج مطرح شد، ولی با این حال در سال ۹۱ به صورت رسمی اعلام شد که طرح خودکفایی برنج به سرانجام مطلوب نرسیده است.

آخرین آمار گمرک حاکی از آن است که در ۸ ماهه نخست سال جاری بالغ بر ۹۵۸ هزار تن برنج به ارزش تقریبی ۸۱۸ میلیون دلار وارد کشور شده که از لحاظ وزنی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی ۲۳ درصدی را تجربه کرده است.

سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه سالانه یک میلیون تن برنج به کشور وارد می‌شود؛ اعلام کرده است با توجه به ظرفیتی که کشور در تولید برنج دارد نباید واردات برنج داشته باشیم و با طرحی که در سه استان شمالی داریم، با افزایش دوره کشت به راحتی می‌توان مقدار مورد نیاز کشور را تولید کرد.
رئیس اتحادیه شالیکوبی‌داران مازندران نیز بیان کرد: صاحبان فروشگاه‌های زنجیزه‌ای و دلال‌ها 80 درصد برنج تولیدی را از کشاورزان خریداری و در انبارها دپو کردند و برای اینکه آنها نرخ را تعیین کنند این محصول را به‌صورت قطره‌چکانی در بازار عرضه می‌کنند.
تقی جعفریان با اشاره به افزایش 10 درصدی قیمت برنج ایرانی نسبت به هفته پیش، گفت: افزایش نرخ برنج داخلی همچنان ادامه دارد و روند صعودی نرخ این محصول در هفته‌ای که گذشت متوقف نشد.
وی با اشاره به قیمت انواع برنج ایرانی، تصریح کرد: طارم و هاشمی کیلویی 72هزار تومان، کشت دوم کیلویی 75 هزار تومان، کشت اول کیلویی 70 هزار تومان، فجر کیلویی 55 هزار تومان، شیرودی کیلویی 45 هزار تومان و برنج ندا کیلویی 40 هزار تومان است‌ باید این نکته را در نظر داشته باشید که این نرخ‌ها در بنکداری مازندران به این شرح است و سود واحدهای صنفی در نظر گرفته نشده است.

این فعال اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا ترمز افزایش قیمت برنج کشیده خواهد شد و یا با نزدیک شدن به ماه‌های پایان سال باز هم شاهد افزایش نرخ برنج خواهیم بود؟ افزود: به نظر من قیمت برنج دیگر کشش افزایش بیش از این را ندارد. در حال حاضر بالای 80 درصد از محصول از دست تولیدکنندگان و کشاورزان خارج شده است و در انبارها دپو شده است.   به گفته این فعال اقتصادی، دلال‌ها و صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای بعد از پایان فصل برداشت برنج و اول محصول آن را از کشاورزان خریداری و در انبارهای خود دپو کردند هم اکنون کنترل بازار در دست این افراد است و آنها به‌صورت قطره‌چگانی برنج را در بازار عرضه می‌کنند به همین دلیل روزانه قیمت برنج ایرانی بالا می‌رود.
  جعفریان حباب قیمت برنج را 20 درصد عنوان کرد و افزود: این نکته را در نظر داشته باشید که کشاورزان از این افزایش نرخ منتفع نمی‌شوند بسیاری از کشاورزان راضی بودند که محصول خود را 30 درصد کمتر از نرخ تعیین شده بفروش برساند، پس دوباره بر این نکته تاکید می‌کنم که این واسطه‌ها و صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای معلول این شرایط هستند نه کشاورزان.