روزهای سخت مستاجران در فصل جابه‌جایی

یک کارشناس اقتصاد مسکن می گوید که با شروع فصل جابجایی نمی توان انتظار داشت که تمام مالکان اجازه تمدید قراردادها ر بدهند و به همین دلیل افزایش جابجایی ها و گرانی اجاره ها با شروع بهار و تابستان رقم خواهد خورد. به گفته منصور غیبی، طرح دولت برای اینکه مالکان، مستاجران را جواب نکنند با دستورالعمل حل نمی شود و باید فضای اجاره داری حرفه ای در کشور نهادینه شود. هرچند انتظار می‌رفت سال گذشته به دلیل شرایط کرونا مستاجران جابه جا نشوند اما مطالعات میدانی نشان می‌دهد اگر جابه جایی بیشتر از مدت مشابه سال ۹۸ نبود، معادل آن شکل گرفت و اجاره نشینی به طور بی سابقه‌ای افزایش یافت. پیش بینی ها از تکرار این اتفاق در سال 1400 حکایت دارد.

به نقل از کسب و کار نیوز ، به گفته معاون مسکن وزارت راه هر فردی که اجاره نامه‌اش تمام شده باشد با درصدی که اعلام خواهد شد مجدد اجاره‌نامه خود را تمدید خواهد کرد و نیازی به اسباب‌کشی وجود ندارد. این در حالی است که فعالان بازار مسکن بر این باورند که تمدید اجباری قرارداد‌های اجاره در سال ۱۴۰۰ با دستورالعمل حل نمی شود. از سوی دیگر محمودزاده می گوید که مستاجران حقوق خود در دوران کرونا را فراموش نکنند. اما مگر امکان دارد اگر موجری درخواست تخلیه واحد مسکونی خود و یا افزایش بیشتر از عرف اجاره را داشته باشد کسی به داد مستاجران برسد.

محمودزاده در این باره گفت: هر فردی که اجاره نامه‌اش تمام شده باشد با درصدی که اعلام خواهد شد مجدد اجاره‌نامه خود را تمدید خواهد کرد و نیازی به اسباب‌کشی وجود ندارد. معاون مسکن وزیر راه و شهرسازی گفت: قراردادهای اجاره در سال ۱۴۰۰ و تا سه ماه پس از اعلام رسمی پایان کرونا همچنان به طور اجباری تمدید خواهد شد و مالکان نمی‌توانند مستاجران خود را جواب کنند.

محمود محمودزاده درباره چگونگی اجرای مصوبه تمدید اجباری قراردادهای اجاره که در سال ۹۹ به دلیل شیوع کرونا مصوب شد، افزود: مصوبه ستاد مبارزه با کرونا درباره تمدید قراردادهای اجاره تا سه ماه پس از اتمام کرونا اعلام شده است، بنابراین امسال هم این مصوبه اجرایی می‌شود.وی گفت: در سال ۱۴۰۰ و تا سه ماه بعد از اعلام پایان رسمی کرونا در کشور،  این مصوبه ملاک عمل خواهد بود. معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی بیان‌داشت: هر فردی که اجاره نامه‌اش تمام شده باشد با درصدی که اعلام خواهد شد مجدد اجاره‌نامه خود را تمدید خواهد کرد و نیازی به اسباب‌کشی وجود ندارد. وی ادامه‌داد: امسال هم مالکان نمی‌توانند مستاجران خود را جواب کنند.

بن بست تعیین دستوری قیمت اجاره بها

منصور غیبی، کارشناس مسکن

تعیین سقف اجاره بها برای دوران کرونا به این معنا بوده است که دولت یک حداقلی را برای این بخش در نظر گرفته و نظام دولتی را پیاده سازی می کند که بیش از این مقدار افزایش قیمت در این حوزه نداشته باشیم اما هیچگاه نمی توان به صورت دستوری قوانین را در بازار مسکن حاکم کرد. به عبارت دیگر تعیین قیمت دستوری برای اجاره بها صدردرصد جواب نداده است.

در شرایط فعلی بخش عمده ای از موجران به دلیل مشکلات اقتصادی از طریق اجاره داری هزینه های زندگی خود اعم از هزینه های تحصیلی فرزندان، هزینه های ازدواج و… را تامین کنند. برخی از این افراد نیز بازنشستگان هستند که اجاره داری از یک واحد مسکونی را برای درآمدزایی انتخاب کرده اند. بنابراین در شرایط سخت اقتصادی افراداجاره داری را محلی برای درآمد خود عنوان می کنند. بنابراین فشار اقتصادی و تورم امسال نیز بر بازار اجاره بها تاثیر خواهد داشت و بالاخره هزینه‌های روزمره موجران روی اجاره منعکس خواهد شد. در این شرایط هرچه افزایش قیمت های زندگی شیب بیشتری داشته باشد اجاره بها نیز رشد خواهد داشت. اگر تعادل را به نظام اقتصادی کشور بازگردانیم و هزینه های روزمرگی به تعادل نرسد، شاخص های اقتصادی از جمله اجاره بها رشد خواهند داشت. بنابراین همه موجران در کشور ما کسانی که دارای چندین خانه و با درآمد بالا نیستند و گاهی این افراد درآمدشان از محل اجاره است و البته باید تعادلی در این خصوص ایجاد شود و قوانین به شکلی باشد که این دسته از موجران هم آسیب نبینند. از طرفی دیگر راه حمایت از مستاجران هم وام دادن به آنها نیست و این نسخه در واقع تکانه موقتی است که نمی‌تواند درمان اجاره بهای بالا باشد.

اینکه اعلام می شود مستاجران می توانند برای یک سال دیگر در واحد مسکونی مورد اجاره بمانند دارای اشکلات است. برخی افراد و موجران برای زندگی اعضای خانواده خود به این واحدها نیاز پیدا می کنند و از طرفی دیگر برخی موجران واحد مسکونی خود را به فروش می رسانند که در این شرایط مستاجر باید خانه را تخلیه کند. اما رابطه با این مورد قانون و محل دعوی مشخص نشده است. باید قانونی در این رابطه تدوین شود چراکه نبود دستورالعمل می تواند تبعات حقوقی، عرفی و اخلاقی داشته باشد.

نکته مهم دیگری که در رابطه با تعیین سقف اجاره بها باید به آن اشاره کرد این است که واقعا نمی توان برای تمام مناطق یک عدد را تعیین و اعلام کرد. تعمیم یک عدد واحد برای اجاره بها باید با توجه به منطقه ای که ملک مسکونی در آن واقع شده است و همچنین مدل ساختمان، مصالح به کار رفته در آن و… تعیین شود. به هر ترتیب برای رسیدگی به این موارد و مشکلات تعیین سقف اجاره بها باید نظام توافق ایده آل و اخلاقی تدوین شود تا موارد مورد اشکال در این دستورالعمل حل و فصل شود.