اربعین حسینی بهعنوان بزرگترین تجمع معنوی و مردمی جهان، سالهاست که در مرکز توجه رسانههای جهانی قرار دارد. اما در این میان، رسانههای معاند تلاش میکنند با استفاده از تکنیکهای روانی و خبری، تصویر این رویداد عظیم را مخدوش کنند و آن را از یک حرکت ایمانی و وحدتآفرین، به یک موضوع امنیتی و سیاسی تقلیل دهند. این رسانهها برای رسیدن به اهداف خود، از روشهای گوناگونی بهره میبرند که شناسایی آنها برای مقابله با جنگ روایتها ضروری است.
یکی از مهمترین این روشها تکنیک «سیاسینمایی» است. رسانههایی همچون BBC فارسی، ایران اینترنشنال و العربیه سعی دارند اربعین را نه بهعنوان یک حرکت مذهبی و مردمی، بلکه بهعنوان ابزاری سیاسی و امنیتی معرفی کنند. هدف آنها این است که اربعین را به مسئلهای جنجالی تبدیل کرده و جذابیت بینالمللی آن را کاهش دهند.
تکنیک دوم، «بحراننمایی مدیریتی» است. در این روش، رسانههای معاند با تمرکز بر مشکلاتی مانند شلوغی جمعیت، گرمای هوا و کمبود امکانات، تصویری از ناتوانی در مدیریت این مراسم ارائه میدهند. در حالی که واقعیت، حضور پررنگ مردم و مدیریت خودجوش مردمی است که هر ساله این مسیر را با شور و عشق اداره میکنند. هدف این رسانهها از این تکنیک، تضعیف اعتماد عمومی و نادیده گرفتن تلاشهای مردمی است.
تکنیک سوم، «تفرقهافکنی» است. دشمنان با شایعاتی نظیر تحقیر عراقیها توسط ایرانیها یا نارضایتی اهل سنت از اربعین، تلاش میکنند اتحاد مسلمانان را خدشهدار کنند. این شایعات علاوه بر ایجاد بدبینی میان مردم، روابط عمیق و تاریخی میان ایران و عراق را هدف قرار میدهد.
چهارمین تکنیک، «امنیتیسازی» است. در این روش، رسانهها با استفاده از واژههایی مانند «تهدید تروریستی» و «نفوذ ایران»، فضای اربعین را نگرانکننده و پرخطر جلوه میدهند. این اقدام بهطور مستقیم باعث ترساندن زائران شده و همزمان در خدمت پروژه بزرگتر ایرانهراسی قرار میگیرد.
پنجمین تکنیک، «کوچکنمایی عظمت اربعین» است. رسانههای معاند یا با بایکوت خبری، این رویداد را نادیده میگیرند یا آن را با رویدادهای غربی مقایسه میکنند تا از اهمیت و گستردگیاش بکاهند. هدف اصلی این تکنیک، تضعیف قدرت نرم اربعین بهعنوان یک پدیده جهانی است که میتواند الهامبخش ملتهای دیگر باشد.
تکنیک ششم، «جعل تصاویر و ویدیوها» است. انتشار ویدیوهای ساختگی از درگیریها یا حوادث غیرواقعی یکی از شگردهای ثابت این رسانههاست. این کار باعث تشویش اذهان عمومی شده و ناهماهنگی میان زائران را القا میکند.
هفتمین تکنیک، «حمله به معنویت اربعین» است. این رسانهها با استفاده از واژههایی مانند «خرافات» یا «عقبماندگی فکری»، تلاش میکنند باورهای عاشورایی و ارزشهای دینی مرتبط با اربعین را تخریب کنند. هدف آنها، تضعیف ایمان و معنویت در میان زائران، بهویژه نسل جوان است.
در مجموع، رسانههای معاند با بهرهگیری از مجموعهای از این تکنیکها، درصدد هستند اربعین را از یک پدیده مردمی و معنوی به یک موضوع سیاسی، امنیتی و تفرقهافکنانه تبدیل کنند. راه مقابله با این جریان، افزایش آگاهی عمومی، ارتقای سواد رسانهای و روایتگری دقیق و صادقانه از واقعیتهای اربعین است. اربعین نه تنها یک مناسبت مذهبی، بلکه نمایشی از وحدت، ایمان و قدرت نرم جهان اسلام است؛ حقیقتی که هیچ عملیات رسانهای نمیتواند آن را محو کند.
دیدگاهتان را بنویسید