تب مالت

تب مالت یا بروسلوز یکی از مهمترین بیماری های مشترک بین انسان و دام است و باکتری بروسلا  باعث ایجاد این بیماری است که طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می کند. این بیماری به دلیل خسارات دامی و به دلیل ابتلای انسان همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می­گیرد و نام های دیگر آن تب مواج یا تب مدیترانه ای است. این بیماری در فصل تابستان و بهار و یا فصول زایش و شیر دهی دام ها دیده می شود.

بروسلا در حیوانات: انواع بروسلا شامل سویه های مختلفی است که به ترتیب: بروسلا ملیتنسیس ( بز )، بروسلا آبورتوس ( گاو )، بروسلا کانیس ( سگ )، بروسلا اویس ( گوسفند ) است که شایع ترین آن ها در جهان  بروسلا ملیتنسیس است.

روش های ورود باکتر به بدن حیواناتی مانند گاو:

1. از راه خوراک: مصرف آب و علوفه آلوده و خوردن جفت و ترشحات رحمی آلوده.
2. پوست: از طریق زخم جلدی.
3. چشم.
4. پستان ها در هنگام شیر دوشی.
5. استنشاق.
6. تلقیح مصنوعی: تلقیح با اسپرم آلوده.

علائم حیوانات در این بیماری: سقط جنین، کاهش شدید وزن، کاهش شیر.

روش های انتقال بیماری در دام ها: حیواناتی که مبتلا به بروسلوز هستند در هنگام سقط جنین، عامل بیماری را به شدت از طریق ترشحات رحمی دفع می کنند و همچنین عامل این بیماری از طریق شیر حیوانات مبتلا دفع می شود و به طوری که بز آلوده در تمام مدت شیر داری، گوسفند آلوده معمولا در 2 ماهه اول و گاو مبتلا در تمام مدت شیر داری به صورت متناوب عامل بیماری را از طریق شیر دفع می کند.

مهم ترین راه کنترلی که می توان جلوگیری کرد از این بیماری انجام واکسیناسیون مرتب و با برنامه هست و حذف دام های مبتلا به صورت اصولی و صحیح.

بروسلا در انسان

راه های سرایت این بیماری در انسان:

1. تماس مستقیم با بافت های حیوان آلوده نظیر خون، ادرار و …..
2. مصرف شیر خام و فرآورده های لبنی خصوصا پنیر تازه، خامه، سرشیر و بستنی ( بستنی مهمترین فرآورده لبنی است که می تواند باعث بروز بیماری تب مالت شود و سرایت این بیماری به انسان بیشتر در اثر شیر نجوشیده و فرآورده های آن است.
3. کسانی که با دام سر وکار دارند مانند دامپزشکان، دامداران، قصابان و … بیشتر در خطر این بیماری هستند.

تب مالت به دو صورت حاد و مزمن دیده می شود. دوره نهفتگی این بیماری می تواند 5 تا 50 روز باشد. تب مالت در مردان 20 تا 60 ساله شایع تر است. کم خونی و مشکلات گوارشی و معده و سابقه جراحی به دلیل کم شدن اسید معده امکان بروز بیماری را بالا می برد. اسید معده تا حدودی از ابتلا جلوگیری می کند.

علایم بیماری: علائم در کودکان چندان مشخص نیست. طحال در این موارد بزرگ می شود و بزرگی طحال به همراه بزرگ شدن غدد لنفاوی است و ایجاد دانه ای جلدی تب خال مانند.

این علائم در تب مالت حاد به طور ناگهانی ظاهر می شود:

لرز، تب متناوب ( تب و لرز )، تعریق، خستگی قابل توجه، درد هنگام لمس ستون فقرات، سر درد، بزرگ شدن گره های لنفاوی.

علائم زیر در تب مالت مزمن به تدریج ظاهر می شود:

خستگی، درد عضلانی، کمر درد، یبوست، کاهش وزن، افسردگی، ناتوانی جنسی، گاهی اوقات بروز آبسه در تخمدان ها و کلیه و مغز.

در صورت ناکافی بود مراقبت ها و درمان بیماری ممکن است بیماری مزمن شود و یا موجب معلولیت، عفونت قلب، استخوان و مغز و کبد گردد.

تظاهرات و عوارض عصبی: سر درد، درد تمام بدن، ضعف، سستی، کوفتگی عضلات، کم خوابی، نگرانی، تشویشی ، افسردگی، هزیان، حالت تحریک پذیری زیاد.

پیشگیری: خودداری از مصرف شیر غیر پاستوریزه و پنیر و سایر لبنیات و گوشت های تایید نشده.

استفاده از وسایل محافظتی بدن مانند دستکش، محافظ چشم و پیش بند و …. هنگام تماس با حیوانات و یا گوشت و سایر محصولات  و آموزش بهداشتی به قصابان و افرادی که با دام سرو کار دارند.

تشخیص قطعی تب مالت در انسان: آزمایش خون است و با درمان به موقع و درست معمولا در 3 تا 4 هفته بهبودی دیده می­شود .